De Rode paardenanemoon (Actinia equina) leeft in het gebied tussen eb eb vloed (de getijdenzone of littoraal). Het voedt zich met plankton welke bij vloed worden aangevoerd. Bij eb heeft het de tentakel teruggetrokken en is dam een gladde halve bol , met een donkere kleur, vaak roodachtig. Wanneer de Rode paardenanemoon zich heeft teruggetrokken is het beschermd tegen de gevaarlijke omgeving: uitdroging, verhitting en vooral regen bedreigen het dier, maar ook meeuwen en krabben. De Rode paardenanemoon kan ook bewegen en doet dit uiterst langzaam, het gebruikt dit vooral om een goede schuilplaats te zoeken in rotsspleten.
voedsel paardenanemoon
Een paardenanemoon eet alles wat binnen bereik van zijn tentakels komt. De tentakels bevatten netelcellen waardoor de prooi vergiftigd wordt, dit geldt bijvoorbeeld voor vissen en slakken en andere dieren met een zachte huid. Maar dieren met een harde huid zoals insecten en krabben en garnalen zijn hier niet gevoelig voor. Toch worden deze ook door de tentakels naar binnengetrokken en verteerd. Te grote brokken voedsel worden weer uitgespuugd. De paardenanemoon eet ook aas, en mossels welke het tegenkomt wanneer het over een rots beweegt.3
paardenanemoon in poeltjes en aquarium
Paardenanemonen zijn de bewoners van rotspoeltjes en strandpoeltjes waarin rotsen voorkomen. Dus In Nederland en Vlaanderen zijn dat vooral kustwering. In dergelijke poeltjes kunnen de omstandigheden snel veranderen, de temperatuur kan oplopen, waardoor het water zuurstofarm wordt en verzuurd. Bij een regenbui daalt het zoutgehalte snel, waardoor de paardenanemoon snel lichaamsvocht moet kwijtraken. Doordat een paardenanemoon goed bestand is tegen snelle veranderingen en zeer tolerant is voor voedsel is het een makkelijk en dankbaar dier voor een koudwater zeeaquarium.
anatomie paardenanemoon
De paardenanemoon heeft een zak waarin het opgenomen wordt bewaard en opgenomen, dus maag en darm tegelijk. Het wordt de ‘gastrovascular holte genoemd’, er is dus geen anus. 192 tentakels zijn in 6 rijen rondom de mond geplaatst, in 6 rijen. De tentakels zijn gevoelig voor aanraking en brengen het voedsel naar de mondschijf. Rondom de mondschijf staan de blauwe acorhagi, deze zwellen op bij gevaar en spelen een rol bij de verdediging.
mucus productie
De paardenanemoon produceert mucus welke het dier omgeeft als het zich teruggetrokken heeft en maakt het dier glad. Ook wordt de mucus gebruikt om te voorkomen dat de ondergrond de voet beschadigd, waarmee de paardenanemoon zich voortbeweegt. Dit alles lijkt sterk op hoe slakken leven.
ruziënde paardenanemoon
Paardenanemonen zijn territoriaal met andere paardenanemonen: Wanneer ze elkaar naderen maken ze contact met de voedingstentakels , daarna worden de blauwe acorhagi groter. Deze worden op de huid van de tegenstander geplaatst, gaan stuk en beschadigen de tegenstander. Er zal zich een dier terugtrekken, en de strijd stopt. Tot zover is dit niet wezenlijk anders dan bijvoorbeeld bij krabben: Maar deze dieren hebben een zenuwstelsel, de paardenanemoon niet. Het is onduidelijk wat de paardenanemoon in plaats van een zenuwstelsel dan wel heeft.2
voortplanting paardenanemoon
De belangrijkste manier van voortplanting is de vegetatieve, dus door middel van knopvorming (budding). Maar er is ook een seksuele manier : mannelijke paardenanemonen produceren veel spermatoiden welke de lichaamsholte van het vrouwtje binnendringen , en in de gonade de vrouwelijke eicel bevruchten. de bevruchte eicel vormt een vrijzwemmende larve (peleargic larvae), welke door de paardenanemoon in een wolk worden uitgespuwt. Deze larve zwemt een korte tijd rond en maakt dan contact met een harde ondergrond waarna er een jonge anemoon ontstaat.
bronnen, referenties:
1 Plate 2 “The aquarium: an unveiling of the wonders of the deep sea“, by Phillip Henry Gosse, 1854. Gosse is degene welke het zeeaquarium heeft bedacht. Hij heeft veel boeken over de dieren in de kustwateren van Groot-Brittannië geschreven welke door zijn vrouw geïllustreerd werden. Zie ook: zeester 2 Foster NL & Briffa M. 2014. Familial strife on the seashore: Aggression increases with relatedness in the sea anemone Actinia equina. 3 Common sea anemones Actinia equina are predominantly sessile intertidal scavengers J. Davenport, T. V. Moloney and J. Kelly Marine Ecology Progress Series Vol. 430 (May 26 2011), pp. 147-156