Groot warkruid ( Cuscuta europea) is een parasitaire eenjarige plant welke in de zomer bloeit. Parasitaire planten zijn planten welke hun voedsel opname geheel onttrekken aan de een andere plant. Dit gebeurd met worteltjes welke aan aan kleine uitstulpingen aan de stengel zitten en de waardplant (hop of brandnetel) binnendringt. Deze worteltjes worden hautoria of hautoriën genoemd.
Groot warkruid parasiteert vooral op de Grote brandnetel. De bladeren van de grote brandnetel beschermen ook het warkruid. Warkruid is een van de weinige planten welke met de Grote brandnetel kunnen concurreren in groeisnelheid: Deze kunnen dat ook: riet, akkerwinde, bont springzaad, braam. De stengels vertakken zich sterk en zijn roodachtig gekleurd, er zijn geen bladeren . De plant heeft geen wortels: de hoofdwortel sterft snel af zodra het kiemplantje een andere plant bereikt. De bloemen zijn wit of meer roze , oudere bloemen zijn vleeskleurig.
voortplanting Groot warkruid.
Groot warkruid heeft meestal vijfdelige bloemen en soms vierdelige, zoals op de foto goed te zien is . Er zijn twee meeldraden per vruchtbeginsel. De bloem vormt kluwens op de verder kale stengel . Het zaad is een doosvrucht , het drijft mee op het water van rivieren, wat verreweg de belangrijkste manier van verspreiding is. De zaden kunnen ook gegeten worden of meegenomen worden aan de vacht, dit is een veel minder belangrijke manier van verspreiding. 2
Een jonge stengel van Groot warkruid heeft zich om een tomatenplant gewonden . Op de roodachtige stengel zijn verdikkingen te zien . Wanneer de verdikkingen in contact met de waardplant komen vormt Groot warkruid een soort worteltjes, de hautoria. Deze dringen de vaten van de waardplant, Grote brandnetel, binnen en onttrekken voedingsstoffen aan de vaten van de Grote brandnetel . Er zijn maar weinig planten welke snel genoeg groeien om Grote brandnetel te kunnen concurreren : hop , haagwinde , Groot springzaad, riet en braam .
haustoria
Wanneer de haustoria van een jonge Groot warkruid de waardplant binnendringen wordt de wortel van de zaailing afgestoten. Er blijft dan alleen een stengel met haustaria en bloemen over. Groot warkruid is dan volledig afhankelijk van de waardplant ( dit heet holoparasitisch).
Het is beter is het te spreken van cascuta haustoria, om ze te onderscheiden van schimmels welke soortgelijke uitstulpingen vormen welke planten binnendringen de zgn. fungal haustoria.
Groot en Klein warkruid.
Het belangrijkste verschil is dat de bloemen van Groot warkruid grotere kluwens vormt dan dat van klein warkruid. Klein warkruid groeit op rode klaver, Groot warkruid op Grote brandnetel en hop.
Cascuta
Het geslacht Cuscuta bestaat alleen uit warkruid, een parasitische plant . Wereldwijd zijn er 200 soorten, in Nederland en Vlaanderen maar drie, Ze worden duivelsnaaigaren genoemd: de stengels zijn dun , sterk en draadachtig en hebben geen bladeren. Zo zijn er Groot en klein warkruid en tijm warkruid.
bronnen, referenties:
1 uit “Pflanzenleben” door Kerner von Marilaun . Nederlandse bewerking door Dr. Vitus Bruinsma. Het Leven der Planten – 1896/1902.
2 Virginia tech , school of plant and environmental sciences. 3