goudwesp

De gewone goudwesp (Chrysis ignita) is een biezonder mooie gekleurde wesp, welke andere nesten van bijen en wespen gebruikt om de eieren in te leggen. De gewone goudwesp wordt daarom ook koekoekswesp genoemd. De wetenschappelijke benaming is cleptoparasitisme: ze leggen hun eitjes in het nest van andere solitaire bijen of -wespen. Hun larven eten dan eerst het ei of de larve van de gastheer op en daarna de voedselvoorraad die de gastheer bijeen gebracht had.
Volwassen exemplaren van de gewone goudwesp kunnen sterk in grootte verschillen.

gewone goudwesp voortplanting

Het vrouwtje wacht tot een andere bij of wesp een ei gaat leggen. Het gaat daarna het hol binnen om er zelf een ei bij te leggen. Natuurlijk kan het gebeuren dat de oorspronkelijk eigenaar het hol bezoekt: Het zal dan proberen de goudwesp te doden met de angel. De goudwesp heeft een sterk en extreem glad pantser en rolt zich dan op. De gewone goudwesp heeft een voorkeur voor sommige solitaire wespen:
Bijenwolf (Philanthus triangulum),
groefbijendoder (Cerceris rybyensis of Cerceris ornata),
muurwesp (Ancistrocerus parietum),
urntjeswesp (Eumenes pomiformis)
Dit zijn wespen waarvan het nest door de gewone goudwesp wordt gebruikt om de eieren in te leggen.

Een gewone goudwesp houdt hier andere bewoners van een bijenhotel in de gaten. Goudwespen hebben snel geleerd dat een bijenhotel veel kansen biedt om een ei te leggen in een ander nest. 2

De gewone goudwesp wacht bij de ingang van een muurwespennest. Als de muurwesp bezig is om haar nestje dicht te metselen, legt de goudwesp het eitje in het nest. De goudwesplarve komt iets eerder uit en eet het eitje van de muurwesp op, alvorens aan de rupsjes van de nachtvlinder te beginnen.
1 Ancistrocerus parietum, een metselwesp, deze werden vroeger leemwespen genoemd; tegenwoordig ‘muurwespen’. 2 Polistes gallicus, papierwesp , behoort tot de plooivleugelwespen
3 goudwesp of Chrysis ignita

De gewone goudwesp of Chrysis ignita bij de ingang van een wespennest 1

Gewone urmtjeswesp ( De Eumenes coarctatus ) bouwt uit natte kleidruppels een klein nestje, bijvoorbeeld tegen een plantenstengel. Dit nestje lijkt op een kleine urn. De urn wordt dan gevuld met verlamde rupsen. En de gewone goudwesp legt ondertussen daar dan een ei in. Dit wordt cleptoparasitisme genoemd. De gewone goudwesp heet daarom ook koekoeksnest , naar een vogel met cleptoparasitisme als broedgedrag.

bronnen, referenties

1 Theo Carreras  1829-1895 was een illustrator van enkele bekende werken over insekten , zoals “Marvels of insect life” en “Inmates of my house and garden” en” A naturalist’s holiday: idle hours on the Cornish coast”.
Op deze website zijn de volgende illustraties te vinden: Gewone wesp, groene sprinkhaan, rode zeester, zeekomkommer, oorworm, getijdepoel, gewone goudwesp , kolibrivlinder 2 Met dank voor de mooie foto: Loes zie ook: groot sterremuur, gewone goudwesp , witte dovenetel , wilde hyacint , gele iris , bijenwolf 3 Eumenes coarctata and Chrysis ignita, K. Wulfert “Kosmos” magazine, 1933.