bijenwolf - Waterwereld

De bijenwolf (Philanthus triangulum) is een graafwesp waarvan het vrouwtje bijen doodt als voedsel voor de larves. Het mannetje van de bijenwolf is veel kleiner dan het vrouwtje en voedt zich met nectar van met name de bloemen van de guldenroede. Een bijenwolf kan enigzins hooveren, het houdt daarbij de kop gericht op een prooi of een toeschouwer. Een bijenwolf steekt geen mensen.

De bijenwolf is een solitaire graafwesp waarvan het vrouwtje opvalt door haar grootte. Ze heeft gele poten, licht rode vleugels en een witte kop en opvallend verdikte antennes. Ze voedt zich met nectar van de bloemen. Wanneer het vrouwtje bemerkt dat een ei bijna rijp is, bespringt ze een bij.

Een bijenwolf heeft een bij gevangen en in het middenstuk gestoken, de bij verlamd daardoor, maar blijft in leven. De bijenwolf perst de bij uit en eet het nectar bevattende braaksel van de bij op. De bij verdedigt zich door ook te steken maar de bijenangel glijdt af op het gladde lijf van de bijenwolf.²

het vangen van de bij door de bijenwolf

De bij is een schuw dier en vermijdt contact met andere insekten. De bijenwolf verzamelt nectar en wacht tot een bij nabij komt. De bijenwolf vliegt van onderwinds naar de prooi toe. het gebruikt de brede platte antennes om er zeker van te zijn dat het inderdaad een bij is, en niet bijvoorbeeld een hommel of een blinde bij (Eristines tenax).⁴ De bij wordt op de bloem overrompelt. Vooral bij hogere temperatuur is de bijenwolf veel sneller en krachtiger dan de bij. De bij wordt tussen voor en middenstuk gestoken door de bijenwolf.

Het hol van de bijenwolf

Het hol van de bijenwolf wordt in zandgrond uitgegraven en is tot 25 cm diep en bevat een grote broedkamer. Hierin worden 2 tot 6 verlamde bijen neergelegd en waaruit na drie dagen een larve komt die na korte tijd aan de verlamde bij begint te eten. na twee weken spint de larve zich in, overwintert en komt in het voorjaar als volwassen bijenwolf uit het hol ^1,2

Een nest bestaat uit een centrale gang waarop 8 broedkamers uitkomen. Elke broedkamer is met tot 6 verlamde bijen gevuld waarin een ei.³

vijanden van de bijenwolf

Er zijn geen speciafieke vijanden van de bijenwolf. Een nat en koud voorjaar heeft zeker een remmende invloed op de bijenwolf. Hogere temperaturen maakt de bijenwolf sneller dan de bijenwolf. Wanneeer het koud en nat is dan blijft de bijenwolf in haar ondergrondse hol.

parasieten van de bijenwolf

Sphecapata albifrons, is een kleine vlieg welk snel een made op de verlamde bij
bij deponeert wanneer deze het hol word binnengesleept. Deze made begint dan terstond de ingewanden van de bij te verteren.
De larve van de bijenwolf vindt zo geen voedsel meer. (broedparasitisme)

het geheugen van de bijenwolf

Professor Tinbergen heeft veel onderzoek gedaan naar hoe de bijenwolf haar hol terugvindt . Ze gebruikt daarvoor opvallende bakens in de omgeving en hogere bakens op afstand (zoals dennenbomen). De bijenwolf is goed instaat om het nest terug te vinden wanneer de omgeving wordt veranderd. Bijenwolf laat soms een verlamde bij vallen, vooral wanneer de afstand tot het hol groot is. De bijenwolf vliegt door naar het hol, maakt het hol alvast open en vliegt dan terug en pikt de bij weer op. ⁴

bronnen, referenties:

1 vrij en verbeterd naar: NATUURHISTORISCH MAANDBLAD 1934 deel 2 2 Met dank voor drie mooie fotoos: Loes zie ook: groot sterremuur, gewone goudwesp , witte dovenetel , wilde hyacint , gele iris , akkermunt, bijenwolf , galnoot 3 vrij naar tijdschrift voor entomologie, 1972 pagina 115 4 Niko Tinbergen “In het vrije veld” pagina 32-57